BA-TI-MÊ, MÙ RỒI LẠI SÁNG

(Mc 10,46-52)

Một tu sĩ dòng Don Bosco bị mù từ năm ba mươi tuổi đã chia sẻ : “Tôi bị tai nạn và trở nên mù lòa hoàn toàn, giữa tuổi xuân đang hừng hực sức sống. Tôi đã từng rơi vào tuyệt vọng chán chường và khá nhiều lần bị cám dỗ toan tính tự tử”. Quả thật, mù lòa thường gắn liền với bóng tối, khốn cùng và tuyệt vọng.

Có nguyên nhân khiến người ta bị mù. Đối với cái mù về thể lý, đục thủy tinh thể là nguyên nhân phổ biến nhất gây mù trên toàn thế giới ; thiếu vitamin A nghiêm trọng thường gây mù ở trẻ em ; tổn thương mắt nghiêm trọng có thể làm hư các cấu trúc quan trọng của mắt và gây mù lòa… Đối với cái mù về trí tuệ : mù chữ, mù vi tính, mù smartphone... nguyên nhân có thể là không bỏ sức học hỏi. Có cái mù tâm linh : có mắt mà không chịu nhìn, không chịu thấy và không chịu tin, nên ngạn ngữ Anh có câu : “There’s none so blind as those who will not see” (không ai mù hơn những người không muốn nhìn). Trường hợp của anh Ba-ti-mê, tại sao anh lại mù ? Thánh Máccô không cho ta biết nguyên nhân. Điều thánh sử quan tâm hơn cả là làm thế nào anh mù lại được sáng.

Nhìn vào tiến trình sáng mắt của anh mù được miêu tả trong Tin Mừng, chúng ta thấy có ba giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên là anh ý thức rõ sự mù lòa của bản thân và cầu xin lòng xót thương của Chúa. Thật vậy, khi nghe biết là Chúa Giêsu, anh liền gào thét : “Hỡi ông Giêsu, con vua Ðavít, xin thương xót tôi”. Với lời kêu van này, anh mù vừa tuyên xưng quyền năng của vị ngôn sứ Giêsu đang đi ngang qua, vừa gửi gắm niềm tín thác của bản thân vào lòng trắc ẩn của vị ngôn sứ này. Tiếp đến, anh la to, la nhiều lần đến độ dân chúng bực bội và quát nạt bảo anh ta câm mồm lại. Mặc dù vậy, anh mù không nản lòng mà vẫn la. Cuối cùng, lời kêu cứu không ngừng của anh đã chạm đến cõi lòng của Đức Giêsu.

Giai đoạn thứ hai là Chúa Giêsu cho gọi anh lại và anh can đảm rũ bỏ quá khứ. Khi được Chúa gọi, anh đã “đứng lên”, “liền” vất bỏ áo choàng anh đang mặc và “đến cùng Chúa Giêsu”. Đây là một tiến trình đức tin tuyệt vời nói lên sự quyết tâm của anh : anh chấp nhận di chuyển khỏi vị trí đã chôn vùi anh trong những năm tháng sống cảnh mù lòa ; anh dứt khoát lột bỏ quá khứ ; anh đến với Đức Giêsu chứ không phải đến với một ai khác, một cuộc gặp gỡ cá vị với Ngài.

Giai đoạn cuối cùng là cuộc đối đáp chân thành của anh với Chúa Giêsu. Khi được Chúa hỏi : “Anh muốn Ta làm gì cho anh ?”, anh mù mở lòng thưa : “Lạy Thầy, xin cho tôi được thấy”. Mặc dù biết sự thiện chí, sự khao khát trong tâm hồn của anh, Chúa Giêsu vẫn đòi anh phải công khai nói lên ước nguyện của mình. Kết quả là Chúa Giêsu đã ban lại cho anh không chỉ ánh sáng cho đôi mắt, nhưng Ngài còn cho anh ánh sáng chân lý đức tin. Nhờ đó, anh nhận ra Chúa Giêsu thực sự là ai và quyết tâm dấn bước theo Ngài. Tác giả kết luận câu chuyên bằng lời nhận xét: “Tức thì anh ta thấy được và đi theo Người”.

Một chi tiết lạ xem ra thừa thãi là anh chỉ xin được ‘thấy”, nhưng khi đã “thấy” rồi anh lại “đi theo Người”. Trong bối cảnh Chúa Giêsu đang đi lên Giêrusalem, ở đó Ngài sẽ bị bắt, bị giết, sau đó Ngài sẽ sống lại, vậy “thấy” là đủ rồi, sao lại cần “đi theo” ? “Lên Giêrusalem” là lối sống của những ai muốn làm môn đệ đích thực của Chúa Giêsu. Tuy nhiên các môn đệ đang theo Ngài nhưng lại không thấy. Các ông chỉ thấy con đường ấy dẫn đến đau khổ, thất bại và chết chóc, nên các ông sợ và ngăn cản Thầy. Trong khi đó, anh mù khi được chữa lành lại thấy rõ và quyết đi theo Chúa trên con đường dẫn đến ơn cứu độ. Hóa ra, có mắt sáng mà không thấy, cái mù vẫn còn đó !

Việc anh mù được sáng gợi cho ta vài suy nghĩ. Trước hết, anh Ba-ti-mê thấy nhiều cái mà những người sáng mắt không thấy. Anh thấy Chúa là con vua Đavít, là Đấng Thiên Sai, là Đấng Cứu Thế. Anh thấy quyền năng và lòng thương xót của Chúa đã chữa anh. Hôm nay vẫn có người ngắm bầu trời xanh, thấy ánh trăng vằng vặc nhưng chẳng nhận thấy quyền năng Chúa ; có người nhìn thấy nhan nhản người nghèo nhưng chưa thấy và chưa cảm nhận nỗi khổ của họ… Đó là nghịch lý của cuộc đời : thấy mà lại không thật sự thấy.

Tiếp đến, anh mù thấy bằng lòng tin. Chính nhờ lòng tin của anh mà anh đã được Chúa Giêsu thương cứu chữa. Anh tuy mù, nhưng mắt đức tin của anh rất sáng. Mù nhưng không tận số. Có đôi mắt đức tin là có niềm hy vọng. “Được nhìn thấy” là kết quả của niềm tin mạnh mẽ và niềm hy vọng thẳm sâu được đặt vào lòng trắc ẩn của Chúa Giêsu. Antoine de Saint Exupery rất thâm thúy khi nhận xét : “con mắt thể xác không nhìn thấy điều thiết yếu”.

Như anh Ba-ti-mê

Bên đường nghe tiếng Chúa

Dù đời bao héo úa

Vẫn sáng ngời niềm tin…

Lm. Giuse Nguyễn Xuân Phúc