Hình minh họa

Ngày thứ sáu 30 tháng 4, Đức Phanxicô quyết định từ nay tòa án Thành phố Vatican xét xử các hồng y và giám mục như những người thường. Kể từ bây giờ các hồng y sẽ bị xét xử trước giáo dân, trong khi từ trước đến nay họ được xét xử độc quyền bởi các hồng y hoặc bởi chính giáo hoàng.

Đây là một diễn tiến quan trọng được Đức Phanxicô công bố trong một Tự sắc ngày thứ sáu 30 tháng 4-2021. Từ nay các hồng y phải ra hầu tòa ở Thành phố Vatican, mở ra khả năng các hồng y có thể bị giáo dân xét xử theo một Tự sắc đã được giáo hoàng ký. Cho đến bây giờ, các hồng y chỉ ra tòa ở Vatican và tòa chỉ gồm các hồng y hoặc chính giáo hoàng xử. Vì thế bây giờ các hồng y cũng trở thành những người bị xử như những người thường khác.

Theo hình ảnh của chủ tịch Giuseppe Pignatone, thẩm phán và cựu công tố viên của Cộng hòa Ý, tòa án thành phố Vatican trên thực tế được tạo thành gồm các luật gia chuyên nghiệp. Theo Tự sắc mới, bây giờ tòa sẽ có thể xét xử các hồng y và giám mục, với sự đồng ý của giáo hoàng.

Cuộc cách mạng

Theo cách nói của một chuyên gia, khi thực hiện quyết định này, một lần nữa Đức Phanxicô “làm một cuộc cách mạng”, ngài muốn nhấn mạnh các hồng y cũng có thể bị xử như bất kỳ một người nào khác. Trong phần giới thiệu Tự sắc này, Đức Phanxicô nhắc nhở: “Có sự bình đẳng thực sự giữa tất cả mọi người. Giữa tất cả các tín hữu (…) có sự bình đẳng thực sự về phẩm giá và hành động”, ngài trích dẫn bộ luật quy định nội luật của Giáo hội công giáo.

Ngày 27 tháng 3, mở đầu năm xét xử của Tòa án, Đức Phanxicô cũng đã nêu lên rõ ràng tầm nhìn của mình về vấn đề này: “Trong tương lai, cần phải tính đến yêu cầu ưu tiên trong hệ thống thủ tục hiện tại (…) bình đẳng giữa tất cả các thành viên của Giáo hội. Điều này phải được thực hiện không có đặc ân quay lại quá khứ và không còn thích hợp với trách nhiệm thuộc về mỗi người trong việc xây dựng Giáo hội”.

Hướng tới một phiên tòa xử cựu hồng y Becciu?

Quyết định này diễn ra vài tháng sau khi cựu hồng y Angelo Becciu bị giáo hoàng yêu cầu từ chức một cách đột ngột và bất ngờ ngày 24 tháng 9 năm 2020. Cựu hồng y Ý bị nghi ngờ vì mâu thuẫn lợi ích và tham nhũng, đã từ bỏ chức vụ và các đặc quyền hồng y của mình.

Trong khi cựu hồng y vẫn tiếp tục tuyên bố mình vô tội, sự thay đổi thủ tục này rõ ràng là mở đường cho một phiên tòa trong đó cựu hồng y có thể phải ra tòa.

Trong những tháng gần đây, Đức Phanxicô tiếp tục củng cố hệ thống tư pháp nội bộ ở Thành phố Vatican. Vào tháng 10, ngài đã ký một Tự sắc tăng quyền hạn của công tố viên tại Tòa án Vatican – cơ quan tương đương với công tố viện trong hệ thống tư pháp Pháp.

Việc công bố Tự sắc mới này là một tín hiệu mới Đức Phanxicô muốn gởi đi, một ngày sau khi công bố các quy tắc chống tham nhũng mới trong chính nội bộ Vatican, và đặc biệt là giữa những người phụ trách Giáo triều.

Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch(phanxico.vn)