Gia đình và giáo dục
- In trang này
- Lượt xem: 565
- Ngày đăng: 04/09/2023 09:39:10
Gia đình là trường học đầu tiên dạy những giá trị nhân bản qua cách ứng xử của mọi người trong gia đình, và những xu hướng hình thành trong gia đình sẽ ăn rễ sâu trong cuộc sống mỗi người.
Giáo dục con người toàn diện là lý tưởng của giáo dục Công giáo: “Anh chị em cần cung cấp cho học viên một nền giáo dục toàn diện và đào tạo con người toàn diện, tức là đào tạo cả cái đầu, đôi tay và trái tim (head, hands, heart): bảo tồn và phát triển mối liên kết giữa học vấn, hành động, và cảm nhận theo nghĩa cao quý nhất. Bằng cách đó, anh chị em không những cống hiến chương trình học tuyệt vời mà còn cung cấp một tầm nhìn vững vàng về đời sống được cảm hứng từ Đức Kitô” (ĐGH Phanxicô, Address to the Global Researchers Advancing Catholic Education Project, 2022).
Lý tưởng là thế nhưng trong thực tế, không chỉ tại Việt Nam mà tại hầu hết mọi nơi trên thế giới, nhà trường chủ yếu lo về học vấn, còn mặt đạo đức ít được quan tâm. Tệ hơn nữa, nhiều khi vì ám ảnh thành tích, nhà trường còn làm gương xấu về đạo đức như các phản ánh trên báo chí cho thấy. Chính ở đây gia đình đóng vai trò hết sức quan trọng đến nỗi Hội Thánh Công giáo khẳng định: “Dù cha mẹ cần đến trường học để bảo đảm cho con cái mình có được nền giáo dục cơ bản, nhưng họ không bao giờ có thể khoán trắng việc huấn luyện đạo đức cho con cái nơi một ai khác” (Amoris laetitia, 263).
Để thực hiện công việc này, tông huấn Amoris laetitia đưa ra nhiều gợi ý thực hành thiết thực, ở đây chỉ xin tập trung vào ba điều.
Trước hết là bầu khí gia đình. Gia đình là trường học đầu tiên dạy những giá trị nhân bản qua cách ứng xử của mọi người trong gia đình, và những xu hướng hình thành trong gia đình sẽ ăn rễ sâu trong cuộc sống mỗi người (x. số 274). Việc truyền đạt những giá trị nhân bản này không chỉ thực hiện bằng những bài giảng đạo đức của cha mẹ (dĩ nhiên là có lúc cần), nhưng trước hết và trên hết là qua bầu khí gia đình mà đứa trẻ hít thở và cảm nhận từng ngày. Làm sao một đứa trẻ có thể thương người nghèo khi thấy cha mẹ khinh thường những người nghèo? Làm sao một đứa trẻ có thể sống ngay thẳng khi thường xuyên thấy cha mẹ gian dối trong làm ăn buôn bán? Làm sao một đứa trẻ có thể sống yêu thương khi cha mẹ thường xuyên chửi mắng nhau bằng những lời lẽ thô tục? Vì thế các phụ huynh cần phải cùng nhau xây dựng bầu khí đầm ấm yêu thương trong gia đình, đó chính là mái trường cần thiết cho những giá trị nhân bản và đạo đức phát triển.
Thứ đến, các bậc cha mẹ cần tập luyện cho con cái những thói quen tốt và gieo vào lòng con cái sự hướng thiện ngay từ nhỏ. Một đứa trẻ có thể có tâm tình tốt lành, dễ hòa đồng với mọi người, nhưng nếu trong một thời gian dài mà không được người lớn nhắc nhở, không quen nói những tiếng “làm ơn”, “xin lỗi”, “cảm ơn”, thì tâm hướng tốt lành của nó không dễ dàng được bày tỏ ra theo cung cách này.
Vì thế phải tập cho trẻ lặp đi lặp lại những hành động tốt, đến mức trở thành nguyên tắc sống và hành động của trẻ suốt cuộc đời. Giáo dục đạo đức là tập luyện cho con cái biết sử dụng tự do cách đúng đắn qua các gợi ý cũng như những áp dụng thực hành, để dần dần hình thành những nguyên tắc bền vững trong tâm hồn các em, đến mức làm điều tốt một cách tự nhiên, không trở thành nô lệ cho những xu hướng xấu.
Cuối cùng là giáo dục đức tin. Đức tin là ơn Thiên Chúa ban nhưng cha mẹ là phương thế Thiên Chúa dùng để giúp cho đức tin của con cái được phát triển và trưởng thành (x. số 287), và gia đình chính là nơi học biết những lý lẽ và vẻ đẹp của đức tin, học biết cầu nguyện với Thiên Chúa và yêu thương tha nhân.
Ở đây cũng thế, gương sáng của cha mẹ là điều rất quan trọng. Thánh Gioan Phaolô II kể lại khi còn nhỏ, có những đêm chợt thức giấc và thấy cha của ngài quỳ bên giường cầu nguyện. Hình ảnh ấy thấm sâu vào tâm hồn cậu bé sau này trở thành Giáo hoàng. Đúng như Tông huấn nói: “Điều quan trọng là con cái nhìn thấy cách cụ thể đối với cha mẹ chúng, việc cầu nguyện thực sự là quan trọng” (số 288).
Bài cùng chuyên mục:
Dignitas Infinita - Đức Cha Phêrô (29/04/2024 17:40:28 - Xem: 63)
Chúng ta không thể tách đức tin khỏi việc bảo vệ phẩm giá con người, không thể tách Phúc âm hóa khỏi sự thúc đẩy đời sống xứng phẩm giá, và không thể tách linh đạo khỏi sự dấn thân cho phẩm giá của mọi người”.
Các bài hát gợi ý Chúa nhật 6 Phục sinh năm B - 2024 (28/04/2024 10:22:45 - Xem: 170)
Kính thưa quý cha và bạn đọc, nhằm giúp các ca đoàn hát đúng với Phụng vụ của các ngày lễ, Ban Thánh nhạc giáo phận xin gửi đến bạn đọc các bài hát gợi ý
Cử hành Thánh Thể: Bài 28 - Chọn lựa Kinh nguyện Thánh Thể (23/04/2024 05:27:41 - Xem: 353)
Ủy ban Phụng tự trân trọng giới thiệu loạt bài về cử hành Thánh Thể do linh mục Giuse Phạm Đình Ái, SSS tổng hợp và biên soạn.
Các bài hát gợi ý Chúa nhật 5 Phục sinh năm B - 2024 (21/04/2024 15:55:33 - Xem: 389)
Kính thưa quý cha và bạn đọc, nhằm giúp các ca đoàn hát đúng với Phụng vụ của các ngày lễ, Ban Thánh nhạc giáo phận xin gửi đến bạn đọc các bài hát gợi ý
Làm phép và Thánh lễ Tạ ơn Khánh thành Trung tâm Mục vụ giáo phận Vĩnh Long (19/04/2024 06:00:19 - Xem: 578)
Thánh lễ Tạ ơn Khánh thành Trung tâm Mục vụ giáo phận Vĩnh Long được Đức cha Phero Huỳnh Văn Hai cử hành lúc 9g00 ngày 18/4/2024
Hội đồng Giám mục Việt Nam (19/04/2024 00:37:02 - Xem: 510)
Hội đồng Giám mục Việt Nam ban hành quy định về thủ tục hôn phối áp dụng cho toàn Giáo Hội tại Việt Nam:
Hội đồng Giám mục Việt Nam: Biên bản Hội nghị thường niên kỳ I năm 2024 (19/04/2024 00:34:21 - Xem: 347)
Tham gia Hội nghị có Đức Hồng Y Phêrô Nguyễn Văn Nhơn và 29 Giám mục đang phục vụ tại 27 giáo phận tại Việt Nam.
Hội nghị Thường niên Hội Đồng Giám mục Kỳ I/2024: Ngày 3 (17/04/2024 23:42:18 - Xem: 466)
Ba phiên họp trong ngày, Hội nghị đã biểu quyết phê chuẩn Quy định về thủ tục hôn phối chung cho 27 giáo phận
Hội nghị Thường niên Hội Đồng Giám mục Kỳ I/2024: Ngày 2 (17/04/2024 10:53:43 - Xem: 451)
Trong bốn phiên họp hôm nay, Hội nghị đã thảo luận về thủ tục hôn phối để biểu quyết một số quy định chung cho 27 giáo phận; góp ý đề án thành lập Trung tâm hành hương kính Các Thánh Tử đạo tại Việt Nam
Hội nghị Thường niên Hội Đồng Giám mục Kỳ I/2024: Ngày I (16/04/2024 13:27:46 - Xem: 602)
Quý Đức cha cũng tiếp tục trao đổi thêm về Tông thư “Vos estis lux mundi”; thảo luận về Tuyên ngôn Fiducia supplicans được ban hành ngày 18/12/2023
-
Hãy cầu nguyện như bạn là
Bạn phải làm điều mà Chúa Giêsu muốn bạn làm, bạn phải đến nơi mà Người muốn bạn đến, và thực hiện điều đó với tình yêu lớn lao. Tôi chỉ...
-
Kinh nghiệm về Thiên Chúa và ước muốn(bài 2)
Hi vọng bài suy tư này giúp chúng ta hiểu rõ những ước muốn của chính mình, để từ đó, khám phá ra sự hiện diện của Thiên Chúa
-
Linh mục tốt cần học suốt đời
Để bước theo Chúa trên mọi nẻo đường bất kể chông gai, việc học là cơ hội để các linh mục có thể theo Chúa sát hơn. Lý do? Ơn gọi là tương...
-
Hôn nhân, một ơn gọi?
Đây dường như là vấn đề trọng tâm của một mối quan hệ hôn nhân vốn được coi như là cuộc sống của tình yêu.
-
Tại sao những người độc thân nên lần chuỗi Mân Côi?
Dưới đây là một số lý do tại sao việc lần hạt Mân Côi lại tốt cho người độc thân, và tại sao những năm tháng độc thân của bạn là thời điểm...
-
Gia vị cho bài giảng lễ CN 5 Phục sinh năm B - 2024
Trong Tin Mừng hôm nay, chúng ta nghe Chúa Giêsu nói về sự “kết nối” này qua hình ảnh cây nho và cành nho. Cành nho chỉ sinh hoa trái nếu...
-
Phát điên hay nên thánh
Cuối cùng chúng ta đều là người già. Chúng ta chỉ được lựa chọn xem mình sẽ trở thành người già nào – điên cuồng, cay đắng hay thánh thiện.
-
Thế nào là “người cha tốt” của con cái?
“Người cha là sự hiện diện yên tâm, ấm áp và quan tâm đến cả mẹ lẫn con.” Jacques Salomé. “Người cha là người có thẩm quyền ở phía sân...
-
Suy nghĩ và cầu nguyện Chúa nhật 5 Phục sinh năm B - 2024
Để ở lại và hưởng nguồn sống của Ðấng Phục Sinh, ta phải thông phần với thập giá của Chúa. Chính Ngài là “Con yêu dấu” của Chúa Cha cũng...
-
Suy tư về việc Tân Phúc Âm Hóa Gia đình
Nhiều gia đình quên lãng việc giáo dục con cái, dường như trao hết trách nhiệm giáo dục cho nhà trường. Không ít gia đình Công giáo đề...
-
Phần thưởng trên Thiên Đường
“Người ta chăm chỉ làm việc để được phần thưởng đời này dù chỉ kéo dài có vài năm hơn là vì phần thưởng vĩnh viễn ở thiên đường”
- Sống mùa Chay Ki Tô Giáo
- Câu chuyện chiều thứ bảy: Lo Tết
- Lá thư Giáng Sinh của Chúa Giêsu...
- Sức mạnh của sự khích lệ