Chờ vaccine "xịn"
- In trang này
- Lượt xem: 4,303
- Ngày đăng: 06/07/2021 10:12:55
CHỜ VACCIN "XỊN"
Tất cả ba vaccine tôi đề cập đều đã qua nghiên cứu cẩn thận, dữ liệu minh bạch và đã công bố, được giới khoa học đánh giá độc lập, chúng ta có thể tin vào chúng. Cả ba vaccine khá an toàn và có tỷ lệ phản ứng phụ tương đương nhau.
Bạn tôi ở Việt Nam mới hỏi rằng anh có nên chờ vaccine Pfizer, tôi trả lời ngay “không nên chờ”.
"Chờ vaccine xịn an toàn hơn không?", anh hỏi. Tôi nói: "Những vaccine như AstraZeneca, Moderna và Pfizer đều rất an toàn".
Anh sau đó dường như vẫn lăn tăn. Anh có thể chưa hoàn toàn an tâm, như tâm lý tôi đang thấy ở một số người.
Một số bạn bè, người quen ở Việt Nam cho tôi biết, có những người trong cộng đồng đang nói với nhau rằng vaccine Pfizer và Moderna đắt tiền hơn, có hiệu quả cao hơn AstraZeneca. Nhất là họ cho rằng, AstraZeneca có lẽ ít an toàn, gây nhiều phản ứng không mong muốn. Và vì thế, có người đã hoãn tiêm AstraZeneca mặc dù họ trong nhóm được tiêm.
Tôi muốn thuyết phục các bạn rằng cách so sánh và niềm tin đó sai. Các bạn nên tiêm một trong ba loại vaccine hiện nay khi có cơ hội. Đừng chần chừ hay tìm cách hoãn tiêm, đừng chờ vaccine "xịn". Đơn giản vì không có khái niệm "vaccine xịn" và không thể so sánh hiệu quả giữa các vaccine.
Một bộ phận công chúng nghĩ rằng Pfizer và Moderna hiệu quả cao hơn AstraZeneca. Kết quả nghiên cứu công bố trên các tập san y khoa cho thấy vaccine Pfizer hiệu quả 95%, Moderna 94%, và AstraZeneca 72%.
Như tôi đã giải thích, khi nói vaccine có hiệu quả 90% thì điều đó không có nghĩa là giảm 90% số ca nhiễm mà là: người được tiêm đầy đủ giảm 90% nguy cơ nhiễm.
Nhưng các bạn có thể dựa vào đó mà nói rằng AstraZeneca hiệu quả thấp nhất, hay không "xịn" bằng vaccine của Mỹ? Câu trả lời dứt khoát là "không". Có rất nhiều lý do không thể so sánh hiệu quả các vaccine như vậy.
Thứ nhất, thiết kế nghiên cứu không cho phép so sánh hiệu quả giữa các vaccine. Hiện nay, hiệu quả của mỗi loại được đánh giá qua các nghiên cứu độc lập với nhau. Ví dụ, Pfizer được đánh giá qua so sánh tỷ lệ nhiễm ở nhóm vaccine và "nhóm chứng" A, còn AstraZeneca thì lại so sánh với "nhóm chứng" B. Hai "nhóm chứng" A và B hoàn toàn độc lập nên không thể so sánh hiệu quả của hai vaccine được.
Để so sánh hiệu quả hai vaccine một cách khoa học, người ta phải làm nghiên cứu "head-to-head", tức so sánh trực tiếp trong cùng một nghiên cứu. Thiết kế này có nghĩa là hai vaccine so sánh với một "nhóm chứng" chung. Nhưng nghiên cứu dạng này chưa và sẽ không bao giờ được thực hiện, vì không hãng nào muốn so sánh vaccine của họ với vaccine của công ty khác mà kết quả có là gì đi nữa cũng có bên không vui.
Thứ hai, đặc điểm của tình nguyện viên trong các nghiên cứu rất khác nhau. Mỗi nghiên cứu có một nhóm tình nguyện viên riêng, hoàn toàn độc lập. Nghiên cứu AstraZeneca thử nghiệm trên tình nguyện viên Brazil, Nam Phi và Anh, còn nghiên cứu Pfizer làm trên người ở Mỹ và Đức. Thử nghiệm AstraZeneca làm trên người từ 18 đến 55 tuổi ở Anh, 18 đến 65 tuổi ở Nam Phi và không thấy đề cập đến tiêu chuẩn loại trừ liên quan bệnh đi kèm. Còn thử nghiệm Pfizer làm trên các nhân viên y tế và cộng đồng nhưng loại trừ người có bệnh nền.
Các nhóm tình nguyện viên rất khác nhau về thành phần kinh tế và hệ thống y tế, đặc điểm sinh học... nên hiệu quả của các thử nghiệm chắc chắn khác nhau. Sự khác biệt có thể chẳng liên quan gì đến vaccine và không thể so sánh trực tiếp được.
Thứ ba, phương pháp phân tích dữ liệu rất khác nhau. Theo các mô hình thống kê áp dụng cho phân tích hiệu quả vaccine giữa các thử nghiệm lâm sàng, có nghiên cứu sử dụng mô hình Binomial, có nghiên cứu sử dụng mô hình Cox, thậm chí mô hình Poisson. Các mô hình này thích hợp cho mỗi tình huống. Nhưng vì các tham số kỹ thuật khác nhau, nên kết quả cũng khác nhau. Ngay trong cùng một trường dữ liệu, hai mô hình phân tích có thể cho ra hai kết quả khác nhau. Vấn đề là nhà nghiên cứu phải đủ am tường để chọn một mô hình thích hợp.
Thứ tư, tỷ lệ nhiễm virus rất khác biệt giữa các quần thể thử nghiệm - yếu tố ảnh hưởng đến sự khác biệt về hiệu quả vaccine. Tỷ lệ này dao động từ 0,9% với Pfizer đến 1,8% với Johnson & Johnson. Tỷ lệ nhiễm khác nhau dẫn đến số ca nhiễm khác nhau giữa các nghiên cứu. Có nghiên cứu ghi nhận 130 ca nhiễm AstraZeneca, nhưng cũng có nghiên cứu ghi nhận hơn 450 ca nhiễm Johnson & Johnson. Số ca nhiễm khác nhau dẫn đến kết quả và độ tin cậy cũng khác nhau.
Về phản ứng phụ, nhiều người đang e ngại phản ứng phụ sau khi tiêm AstraZeneca, nhưng có lẽ họ không biết hay không chú ý rằng vaccine khác như Pfizer và Moderna cũng có phản ứng phụ như vậy.
Vài bạn nghĩ rằng AstraZeneca có nhiều phản ứng phụ hơn Pfizer, nhưng cảm nhận đó không đúng với thực tế. Số liệu từ Australia trên người đã tiêm cho thấy phản ứng phụ của hai vaccine AstraZeneca và Pfizer tương đương nhau. Chẳng hạn, số ca có phản ứng phụ cần đến bác sĩ hay nhập viện sau liều thứ hai của AstraZeneca là 0,7% - tức 7 trên 1.000 người và đối với Pfizer là 1,8% - 18 trên 1.000 người.
Bạn có thể thắc mắc, "0,7% với 1,8% chênh nhau chớ", nhưng trong khoa học, tỷ lệ này là chênh rất thấp, không đáng kể.
Tóm lại, dữ liệu từ nghiên cứu hiện nay không cho phép chúng ta kết luận vaccine nào hiệu quả hơn hay vaccine nào hiệu quả thấp. Những lý do về cách thiết kế nghiên cứu, chọn nhóm tình nguyện viên, phương pháp phân tích và tỷ lệ nhiễm trong quần thể đều ảnh hưởng đến hiệu quả vaccine.
Tất cả ba vaccine tôi đề cập đều đã qua nghiên cứu cẩn thận, dữ liệu minh bạch và đã công bố, được giới khoa học đánh giá độc lập, chúng ta có thể tin vào chúng. Cả ba vaccine khá an toàn và có tỷ lệ phản ứng phụ tương đương nhau.
Và bạn đừng quên, những con số về hiệu quả vaccine được rút ra từ việc áp dụng trên một quần thể chứ không áp dụng cho một cá nhân. Mỗi người chẳng hưởng nhiều lợi ích từ mũi tiêm vaccine, nhưng qua việc tiêm chủng, mỗi chúng ta đóng góp cho cộng đồng để tạo nên miễn dịch cộng đồng. Đó là ý nghĩa đích thực của chiến dịch tiêm chủng.
Nguyễn Văn Tuấn
Nguồn Chờ vaccine 'xịn' (vnexpress.net)
Bài cùng chuyên mục:
Viết cho các tân linh mục (04/12/2024 07:34:58 - Xem: 178)
Từ ngày anh em chịu chức, anh em sẽ được gọi là “cha”. Thân thương! Lý do là những người đến với anh em, không chỉ vì anh em có quyền cao chức trọng, nhưng vì anh em được mời gọi trở thành những người cha thiêng liêng, dẫn dắt và chăm sóc đoàn chiên của Chúa.
Tôi có thể làm gì cho những đứa con không sống đạo của mình? (18/11/2024 08:57:32 - Xem: 352)
Tôi là phụ huynh của ba đứa trẻ, tất cả chúng tôi đều cố gắng sống theo đức tin Công giáo. Một trong số chúng có vẻ không mấy hứng thú, đứa thì khá căm ghét
Bác ái là nhân đức cần thiết cho sự phát triển tâm linh (17/11/2024 08:40:31 - Xem: 260)
Chúng ta phải xin Chúa ban cho chúng ta đức ái mỗi ngày cho đến khi chúng ta gặp được Ngài trên Thiên Đàng!
Người tự kỷ có gì để cống hiến (11/11/2024 07:34:12 - Xem: 177)
Một trong những điều khiến người bệnh tự kỷ mắc phải là sự phụ thuộc vào đồ vật, con người hoặc theo thói quen.
Nền tảng thần học về Luyện ngục (01/11/2024 15:23:04 - Xem: 959)
Vấn đề luyện ngục có nền tảng trong Kinh Thánh tuy chưa thực sự rõ ràng, nhưng Thánh Truyền đã minh định rất rõ về chủ đề này. Có người bông đùa rằng luyện ngục là một loại “hoả ngục có lối thoát”.
Lãnh đạo thương dân thì hết lòng lo cái sự học (26/10/2024 07:52:26 - Xem: 373)
Lo cho cái sự học những nơi này rất khó khăn, cần có sự cộng tác chung tay của các tổ chức xã hội, bất kể đạo đời.
Viết nhật ký thiêng liêng – Bí quyết để duy trì (22/10/2024 07:21:00 - Xem: 422)
Bạn đang tìm cách làm cho đời sống cầu nguyện của mình trở nên cá vị hơn? Bạn có thể cân nhắc việc viết một cuốn nhật ký – giống như cách mà nhiều vị thánh đã làm.
Sức mạnh của thinh lặng (20/10/2024 14:40:48 - Xem: 516)
“Người năng nói năng lỗi, ai dè giữ lời nói mới là người khôn. Lưỡi người ngay là bạc ròng hảo hạng, tâm kẻ dữ chẳng đáng giá bao nhiêu.” (Cn 10:19-20).
4 cách lần hạt Mân Côi dành cho người bận rộn (17/10/2024 07:34:56 - Xem: 518)
Để tôn kính Đức Mẹ Mân Côi, đây là 4 cách đơn giản để áp dụng lần hạt Mân Côi khi bạn đã kín lịch.
Lòng trần còn tơ vương khanh tướng… (08/10/2024 13:42:18 - Xem: 557)
Chức tước, danh xưng trong Giáo hội VN vẫn là cơn cám dỗ rất lớn nơi người tu. Nó ít nhiều trở thành đặc ân ban phát, hay cơ cấu và thân thế nặng mùi trần.
-
Thứ Sáu 06/12/2024 – Thứ Sáu đầu tháng, tuần 1 mùa vọng. – Chữa lành 2 người mù.
Thứ Sáu đầu tháng, tuần 1 mùa vọng.
- Thứ Năm đầu tháng, tuần 1 mùa...
- Thứ Tư tuần 1 mùa vọng.
-
Suy nghĩ và cầu nguyện CN 2 mùa Vọng năm C - 2024
Trong Mùa Vọng này, chúng ta được mời gọi hãy làm lại con đường của lòng mình: phải sửa cho thẳng, lấp cho đầy, uốn cho ngay, san cho phẳng,...
-
Mầu nhiệm của Mùa Vọng
Thiên Chúa đã đón nhận những lời nguyện cầu của Dân Chúa, nên vào thời viên mãn, Người đã sai Con Một rất thánh xuống trần gian và chính...
-
Viết cho các tân linh mục
Từ ngày anh em chịu chức, anh em sẽ được gọi là “cha”. Thân thương! Lý do là những người đến với anh em, không chỉ vì anh em có quyền cao...
-
Lời Chúa có quan trọng đối với Bạn không?
Với 7 câu hỏi sau đây bạn có thể tự phản tỉnh về tầm quan trọng của Lời Chúa đối với bạn như thế nào.
-
Giải đáp thắc mắc cho người trẻ: Bài 147 - Say nắng người tu sĩ
Mỗi khi gặp thầy, con thấy rất vui, và nhiều khi nghĩ về thầy. Nhiều lúc con còn bất giác tưởng tượng con có thể ôm thầy, nắm tay thầy...
-
Gia vị cho bài giảng CN 1 mùa Vọng năm B - 2024
Trong Mùa Vọng, chúng ta nghĩ đến ý nghĩa thiêng liêng cho sự chờ đợi: hướng lòng về biến cố quang lâm của Chúa Kitô, Đấng Messia. Phần...
-
Suy nghĩ và cầu nguyện CN 1 mùa Vọng năm B - 2024
Người tỉnh thức luôn biết hướng đến Chân, Thiện, Mỹ, để luôn tư tưởng và hành động trong sự khôn ngoan và đạo đức.
-
Sự dịu dàng là bí mật của lòng chung thủy
Linh mục François Potez đồng hành với các cặp chuẩn bị hôn nhân trong suốt 35 năm, theo linh mục sự dịu dàng là chìa khóa của tình chung...
-
Bánh và Rượu
Bánh và rượu tạo nên một tổng thể cân bằng cho cuộc sống trong mọi khía cạnh của nó. Trên thực tế, khi chủ tế dâng bánh và rượu, thì đây...
-
Khao Khát Chúa: Cầu nguyện bằng Thánh vịnh(phần 1)
Đây là cuốn sách khai tâm cho những người muốn cầu nguyện bằng Thánh Vịnh. Khi đọc phụng vụ giờ kinh thường thường chúng ta cảm thấy khô...
-
Nghĩ đến những điều tốt đẹp
Hãy thôi nghĩ đến chuyện buồn ấy và hãy nghĩ đến những điều tốt đẹp và đáng yêu khác trong cuộc sống để lòng bà được thanh thản
- Sự cần thiết của việc lắng nghe
- Lớn lên từ những thử thách
- Nhận nhưng không, cho nhưng không
- Niềm tin lớn nhất