Người Công Giáo và tín ngưỡng dân gian ông Công ông Táo
- In trang này
- Lượt xem: 2,868
- Ngày đăng: 10/01/2023 07:29:05
NGƯỜI CÔNG GIÁO VÀ TÍN NGƯỠNG DÂN GIAN
ÔNG CÔNG ÔNG TÁO
Cuộc sống với những bộn bề lo toan khiến chúng ta chạy theo điều kiện vật chất chẳng còn nhớ đến ngày tháng. Thấm thoát mà tết cổ truyền của dân tộc đã tới gần. Ngày hôm nay, 23 tháng chạp biết bao người dân Việt đang mải miết với việc cúng Ông Công Ông Táo.Họ thả cá và làm đủ thứ để tiễn ông về trời. Một người chị làm cùng tôi theo đạo Phật có hỏi :
Nhân tiện, hôm nay ngày lễ cúng ông Công ông Táo lên tôi viết ra đây vừa để trả lời cho chính mình, vừa trả lời cho người chị cũng như suy tư về nếp nghĩ và lối sống của người Công Giáo trước tập tục theo tín ngưỡng dân gian Việt Nam. Tuy nhiên, trước khi trả lời xem người Công giáo có cúng gì không thì xin nói qua về ngày này tại quê hương tôi.
Ngày cá chép
Ngày 23 tháng chạp đối với một số người như là cơ may để bán cá chép hơn là việc cúng đối với anh chị em lương dân. Họ mải mê đi mua cá chép phóng sinh còn một số gia đình thì chuẩn bị cá chép từ trước hầu bán được nhiều và giá cao hơn. Cá chép phải còn nguyên, không bị chóc vảy và to vừa phải. Loại cá làm sao vừa với túi tiền của dân, khác xa với khu thị thành, mua cá không chỉ một con mà rất nhiều con.
Trái với thái độ của người Công Giáo nói chung và một số gia đình kinh doanh bán cá nói riêng, anh chị em lương dân nô nức mua cá phóng sinh. Phóng sinh xuống sông, ao, hồ . . . Phóng sinh cá rồi phóng cả túi nilon. Bên cạnh phóng sinh, người dân còn phóng cả đồ đạc nào đó trong nhà. Đặc biệt là chân nhang và bát nhang cùng với những vật dụng không chỗ chứa. Như thế, họ tung hê tất cả xuống sông, mà theo cách nói là đổ phong long. Ai mắc phải kẻ ấy chịu.
Đổ phong long
Quả là đổ phong long khi cách nhà tôi 500m có nhà ông thầy bói. Ông bói toán thế nào mà thiên hạ bảo đúng lắm. Cứ ùn ùn người kéo đến nhang khói cùng với bát nhang đầy nhà. Chẳng cần đến ngày 23 tháng chạp, cứ thi thoảng ông cho xe chở cả đống bát nhang và chân nhang đổ xuống sông, ngay chỗ chân cầu. Tụi trẻ con ở làng chúng tôi tắm táp thích nhảy từ cao xuống, chảy máu chân tay vì bát nhang và những vật dụng cúng bái là bình thường. Chân nhang với bát nhang vỡ lấp đầy cống có khi còn cản trở cả dòng chảy và nguy hiểm cho biết bao người. Nhưng giờ đổ đâu khi người ta cứ mang tới ngập nhà ông thầy bói. Ông bói người ta đúng lắm nhưng chả bói được cho mình khi nạn cứ dồn dập kéo tới.
Người Công Giáo không cúng ông Táo
Tạ ơn Chúa Trời vì người Công giáo không có ngày này và cũng không cúng hay tiễn chân ông Công ông Táo. Trong tiềm thức của người Công giáo, ngày này không tồn tại. Ngày này chỉ tồn tại như một tín ngưỡng dân gian để tổng kết công việc một năm hầu chuẩn bị cho một năm mới. Tổng kết một năm thì cần phải biết kết quả thế nào và đâu là những thiếu sót hầu sửa chữa cho năm mới được trọn vẹn và tốt đẹp hơn.
Gặp SUỐI NGUỒN SỰ SỐNG
Để được tốt đẹp hơn, người Công giáo không thả cá để làm phương tiện đưa ông Táo về trời nhưng mau chân bước tới nhà thờ, tới với Đấng mà mình cần tỏ lộ tất cả những gì mình đã làm, không những một năm qua mà trong cuộc đời đã qua. Không cần ông Táo báo cáo với Ngọc hoàng, tín hữu Công Giáo tỏ bày mọi điều cùng Thiên Chúa của mình. Thiên Chúa không phải là vua cõi trời như Ngọc hoàng thượng đế nhưng là Vua cả vũ hoàn, Vua muôn vua, Chúa đích thực, Chúa của SỰ SỐNG.
Bảo vệ môi sinh
Đây là tập tục phóng sinh tốt đẹp của người dân, nhưng đáng tiếc là nhiều người dân khi thả cá ra sông, hồ thiếu ý thức, thả cá xả luôn cả rác.Tròn đầy thế nào khi ngoài kia môi trường ô nhiễm. Khi làm cho môi trường ô nhiễm, con người đã tước đi sự sống an bình của anh chị em mình. Vì thế, con người cần nhắc nhớ mình luôn bảo vệ môi sinh cũng chính là môi trường, cơ hội để cho mình và cho nhau được sống, sống một cuộc đời bình an. Đó không chỉ là một đòi hỏi để cho tôi, nhưng còn là một mệnh lệnh và ơn gọi từ Trời Cao như thấy trong sách Sáng Thế:
"Thiên Chúa phán:
Chúng ta hãy làm ra con người theo hình ảnh chúng ta, giống như chúng ta, để con người làm bá chủ cá biển, chim trời, gia súc, giã thú, tất cả mặt đất và mọi giống chim trời. ... ĐỨC CHÚA là Thiên Chúa đem con người đặt vào vườn Eden, để cày cấy và canh giữ đất đai." (St 1,26. 2,15)
Con người không chỉ có trách nhiệm đối với môi trường sống của mình nhưng còn với cả môi trường sống của vạn vật. Con người phải trả lẽ về những gì mình gây ra cho vạn vật khi không chu toàn được nhiệm vụ canh tác và gìn giữ của mình. Con người gìn giữ chứ không phải là ngư ông đắc lợi khai thác quá mức và thỏa mãn nhu cầu của mình. Bởi thế, nếu thực sự thực hành ngày này, tín hữu Công giáo phải gọi đó là ngày môi trường. Ngày mình ra đi và làm cho bầu khí quyển nơi ta đang sống trở nên trong sạch và an bình hơn. Không chỉ bầu khí thiên nhiên mà còn là bầu khí nhân ái và thăng tiến sự sống nơi con người. Đó là mệnh lệnh, ơn gọi của tín hữu Kitô, không phải của riêng họ, nhưng là của tất cả những ai hiện diện trên trái đất này đều nên nhận biết và thực hành.
Chiếu tỏa SỰ SỐNG
Như vậy, thay vì đua nhau đi phóng sinh những chú cá chép rồi phóng luôn cả túi ni long hay chân nhang, bát nhang hoặc gì gì đó. Người Công giáo muốn cuộc sống của mình luôn là hành động chiếu tỏa SỰ SỐNG đến cho mỗi người và toàn cõi tạo thành. Bởi lẽ đó các tín đồ Công giáo thay vì phóng sinh thì hãy :
1, Siêng năng tham dự thánh lễ và kinh nguyện mỗi ngày để tiếp cận Suối Nguồn Sự Sống hầu biết sống sao để cho mình và anh em mình cũng như thiên nhiên vạn vật được sống tròn đầy.
2, Sống một cuộc sống bình dị và tôn trọng sự sống tự nhiên của con người từ khi thụ thai cho đến chết cách tự nhiên vì biết rằng Thiên Chúa là khởi đầu và cùng đích của sự sống. Không ai có quyền trên sự sống và cái chết ngoại trừ Thiên Chúa.
3, Tích cực bảo vệ môi trường, dù đó là môi trường tự nhiên hay môi trường tinh thần, tâm linh và tôn giáo. Người Công giáo hết sức sống yêu thương chan hòa tự nguyện trong sự hài hòa. Họ coi hết thảy là anh chị em của mình trong Chúa và thiên nhiên vạn vật là đứa em bé bỏng cần bảo vệ yêu thương mỗi ngày.
4, Đặc biệt hơn, người Công giáo sống với xác tín, cuộc sống hiện tại chính là hành trang cho cuộc sống vĩnh cửu mà cái chết là thành phần và cửa ngõ để bước vào. Vì vậy, việc bảo vệ sự sống kia phải hướng con người tới sự sống thần linh. Sự sống thần linh ấy khởi sự bằng việc hối cải mỗi ngày hầu hoàn thiện chính mình và giúp anh em mình trở nên hoàn thiện hơn theo thánh ý Chúa.
Tóm lại, con người cần được sống và sống hạnh phúc vì đó là một vinh quang của Thiên Chúa đã ban tặng. Hạnh phúc đó không phải đạt được bằng mọi giá mà làm sao cho người khác và cả tạo thành cũng được viên mãn vì chính con người phải canh tác và gìn giữ những gì Thiên Chúa đã trao cho. Thiên Chúa không chỉ trao tặng và tạo thành cho con người mà còn trao con người cho nhau như khi Thiên Chúa hỏi Cain sau khi giết em mình:
"Cain, Aben, em ngươi đâu rồi?" (St 4,9).
Chúng ta không thể trả lời:
"Con không biết, con là người giữ em con hay sao?" (St 4, 10).
Vậy hãy sống để sao cho ta sống và muôn loài được sống như nó đáng được sống theo ý Chúa muốn.
NVK/RFA( St ).
Bài cùng chuyên mục:

Đừng thủ thế (27/05/2023 07:30:45 - Xem: 81)
Những lời chỉ trích Giáo hội giúp chúng ta khiêm tốn một cách lành mạnh và thúc đẩy chúng ta phải can đảm thanh lọc nội bộ hơn nữa.

Bình tâm – Thái độ cần có trong cuộc sống nhiều khổ đau (15/05/2023 05:37:53 - Xem: 318)
Phó thác trong tay Chúa là chú ý tới cái đến sau sự chết. Đó là cuộc gặp gỡ với Thiên Chúa, là chính Thiên Chúa, Đấng là Đường là Sự Thật và là Sự Sống.

Hãy theo Thầy lần nữa (04/05/2023 05:42:01 - Xem: 366)
Tiếng gọi của Giêsu mời ta bước theo Ngài luôn vang vọng trong tâm trí ta. Lúc nào ta cũng được thôi thúc để bước đi trên đường lành, làm điều tốt.

Giáo dục lòng tin tưởng (29/04/2023 17:45:24 - Xem: 380)
Giáo dục cảm thức tin tưởng vào chính mình và người khác là một trong những khía cạnh nền tảng mà cha mẹ cần truyền đạt cho con cái.

Đấu tranh để khai sinh hy vọng (15/04/2023 07:38:08 - Xem: 344)
Trong những gì mà sự phục sinh đã khai sinh, một điều nổi bật và vẫn cần được chúng ta làm bà đỡ, chính là hy vọng.

Tôn sùng phép lạ hay tôn sùng Thập Giá ? (07/04/2023 08:26:13 - Xem: 432)
Chúng ta đừng quên rằng, chính khi chịu đóng đinh trên thập giá đớn đau, Chúa đã làm phép lạ cứu linh hồn của anh trộm lành thống hối ăn năn.

Cầu nguyện thế nào cho đúng? (05/04/2023 07:39:01 - Xem: 408)
Kiểu cầu nguyện đích thực là phải giết chết cái tôi của mình. Cái tôi cứng đầu, kiêu ngạo, hống hách, bướng bỉnh, bất tuân, ngang tàng, bảo thủ, khinh chê người khác, tự hào về bản thân…

Quỷ từ đâu đến? (01/04/2023 09:10:59 - Xem: 2,314)
Nhóm Trừ Quỷ Bảo Lộc đi đến đâu là tuyên bố có quỷ ở đó, vậy Quỷ đó từ đâu đến? Đó không phải là họ đã chủ động rước nó vô nhà mình sao! Đừng dại mà theo họ bất cứ hình thức nào, nếu không muốn rước quỷ vào thân và bán mạng cho chúng.

Tìm kiếm bình an nội tâm ư? Hãy thử đi xưng tội! (21/03/2023 08:53:43 - Xem: 824)
Trong số những hậu quả của tội lỗi phải kể đến: sự căng thẳng, hỗn loạn, ích kỷ, kiêu ngạo, tự ái và lục đục. Ân sủng của Bí tích giải tội sẽ giúp chống lại những hậu quả tiêu cực này của tội lỗi.

Mặt trái tấm thảm (14/03/2023 15:53:40 - Xem: 927)
Dù đã lớn tuổi, người ta vẫn có thể và có cách phục vụ cộng đoàn lớn nhỏ theo ơn gọi và trong khả năng của mình, đặc biệt qua lời cầu nguyện và những hy sinh âm thầm.
-
Thứ Hai 29/05/2023 – Đức Trinh Nữ Maria Mẹ Hội Thánh. Lễ nhớ.– Này là Mẹ con.
Đức Trinh Nữ Maria Mẹ Hội Thánh. Lễ nhớ.
-
CHÚA NHẬT CHÚA THÁNH THẦN HIỆN...
-
Thứ Bảy tuần 7 Phục Sinh.
-
Sơ Vọng – Vọng Sợ
Đời tu sẽ trở thành nỗi bất hạnh, khi đi tu: để tìm “Tình”, những tình cảm, sự quý mến từ người khác; để tìm “Tiền”, những của cải, tiện...
-
Đừng thủ thế
Những lời chỉ trích Giáo hội giúp chúng ta khiêm tốn một cách lành mạnh và thúc đẩy chúng ta phải can đảm thanh lọc nội bộ hơn nữa.
-
Để lớn lên trong sự thánh thiện
Các “Hoa trái của Thần Khí” dù đã được ban tặng cho chúng ta, nhưng không phải theo dạng tĩnh, mà chúng ta vẫn cần phải góp phần mình để...
-
Chia tay hôn nhau giữa sân trường, các em làm gì thế?
Hãy nhớ rằng có những điều người ta làm mà chúng ta không làm không có nghĩa chúng ta sai và ngược lại.
-
Gia vị cho bài giảng CN lễ CTT hiện xuống năm A
Qua biến cố Lễ Ngũ Tuần mà một nhóm người kém cỏi, hoang mang sợ hãi đã trở thành chứng nhân can đảm, dũng lược làm chứng cho Chúa Kitô....
-
Suy nghĩ và cầu nguyện CN lễ CTT hiện xuống năm A
Chúa Thánh Thần đã xuống trên các môn đệ và hoạt động trong Hội Thánh tiên khởi như thế nào thì ngày nay Ngài cũng đang tiếp tục thực hiện...
-
Thần Khí Chân Lý
Có rất nhiều ân sủng, chức vụ, công việc, cũng như nhiều chi thể, nhưng nhờ Thánh Thần là Đấng Bảo Trợ khác liên kết chúng ta nên một thân...
-
Ngôn sứ thầm lặng
Một ngôn sứ có thể phân định lúc nào bỏ tấm biểu ngữ xuống và lấy chậu nước cái khăn ra để rửa chân, lúc nào bỏ chậu nước cái khăn xuống...
-
Một trong những thành công lớn nhất trong cuộc sống: Một gia đình gắn kết
Thành công quan trọng nhất của một người cha là khi những đứa con tuổi teen muốn dành thời gian cho mình.
-
Tất cả là hồng ân
Ơn gọi dâng hiến quả là một ơn gọi rất đẹp. Đẹp không phải vì nó hơn các ơn gọi khác nhưng vì nó khắc ghi và biểu hiện rất rõ tình yêu...
-
Tấm lòng thảo hiếu
Con sẽ không bao giờ biết đêm đó có ý nghĩa như thế nào đối với mẹ. Mẹ yêu con, con trai.”
-
Chú mèo không có miệng
-
Người chồng mù
-
Câu chuyện chiều thứ bảy: Cái...
-
Hαi người ăn xin